Đừng biến sơ cứu đuối nước thành ‘sát thủ’ vô hình

Từ những sai lầm sơ cứu đuối nước sai cách gây ra những tai nạn thương tâm…

Vừa qua, cộng đồng lại một lần nữa bàng hoàng trước vụ việc một bé trai 4 tuổi tại Phú Thọ bị đuối nước trong bể bơi. Điều đáng nói là, trong khoảnh khắc hoảng loạn, người thân đã áp dụng các biện pháp sơ cứu sai cách theo kinh nghiệm dân gian như ấn nhân trung, dốc ngược bé lên vai để chạy… May mắn, bé đã được cứu sống nhờ sự can thiệp kịp thời của y bác sĩ, nhưng sự việc này là một lời cảnh tỉnh đanh thép về những ngộ nhận chết người trong sơ cứu đuối nước.

Survival Skills Vietnam (SSVN) mong rằng không còn có những tai nạn thương tâm vì sơ cứu sai; hãy hành động ngay để loại bỏ lầm tưởng và trang bị kiến thức đúng, làm lá chắn an toàn cho gia đình, đặc biệt là trẻ nhỏ.

Vạch trần những “phương pháp” sơ cứu sai lầm và tác hại khôn lường

Trong lúc bối rối, nhiều người thường truyền tai nhau và áp dụng những biện pháp không có cơ sở khoa học, không những không cứu được nạn nhân mà còn “cướp đi thời gian vàng” và làm tình trạng tồi tệ hơn.

• Dốc ngược nạn nhân, vác lên vai rồi chạy: Đây là hình ảnh quen thuộc trong phim ảnh nhưng lại là một sai lầm nghiêm trọng trong thực tế. Hành động này lãng phí thời gian quý báu để thực hiện hồi sức tim phổi (CPR). Lượng nước trong phổi rất ít, việc dốc ngược không thể loại bỏ được nước, ngược lại còn có thể đẩy nước và dịch dạ dày trào ngược vào sâu trong phổi, gây viêm phổi hít, sặc và làm tắc nghẽn đường thở nghiêm trọng hơn.
• Ấn vào nhân trung, xoa dầu nóng, vắt chanh vào miệng: Các biện pháp này hoàn toàn không có tác dụng trong việc làm nạn nhân tỉnh lại hay thở lại. Chúng chỉ làm mất thời gian và trì hoãn các bước cấp cứu thực sự cần thiết.
• Cố gắng “hút” nước ra khỏi miệng nạn nhân: Việc này không hiệu quả và cũng làm chậm trễ quá trình hô hấp nhân tạo.

Tử vong trong đuối nước chủ yếu là do thiếu oxy lên não. Mỗi giây trôi qua mà không có oxy, não sẽ bị tổn thương không thể phục hồi. Việc áp dụng các phương pháp sai lầm trên chính là đang tước đi cơ hội sống của nạn nhân.

Hướng dẫn sơ cứu đuối nước đúng cách – “Kim chỉ nam” cho mọi người

Hãy bình tĩnh và thực hiện theo các bước sau đây. Đây là quy trình chuẩn được các tổ chức y tế và cấp cứu trên toàn thế giới công nhận.

Bước 1: Nhanh chóng và an toàn đưa nạn nhân ra khỏi mặt nước. Luôn đảm bảo an toàn cho bản thân trước tiên. Nếu không biết bơi, hãy tìm cách đưa phao, gậy, hoặc dây cho nạn nhân bám vào. Hô hoán để gọi thêm người giúp đỡ.

Bước 2: Kiểm tra phản ứng và tình trạng thở của nạn nhân. Đặt nạn nhân nằm ngửa trên mặt phẳng cứng. Lay gọi và vỗ nhẹ vào vai để xem nạn nhân có phản ứng không.

• Nhìn – Nghe – Cảm nhận: Áp má của bạn gần miệng và mũi nạn nhân, mắt nhìn về phía lồng ngực. Nhìn xem lồng ngực có di động không, nghe tiếng thở và cảm nhận hơi thở trên má bạn trong vòng 10 giây.

Bước 3: Gọi cấp cứu ngay lập tức!

• Nếu nạn nhân bất tỉnh, không thở hoặc thở ngáp cá, hãy gọi ngay số điện thoại cấp cứu 115 hoặc số khẩn cấp của địa phương. Nếu có người khác, hãy nhờ họ gọi giúp trong khi bạn bắt đầu các bước sơ cứu tiếp theo.

Bước 4: Bắt đầu Hồi sức tim phổi (CPR) nếu nạn nhân không thở. Đây là bước quan trọng nhất để cứu sống nạn nhân.

Thổi ngạt (Hà hơi thổi ngạt):

• Nâng cằm, ngửa đầu nạn nhân để thông đường thở.

• Bịt mũi nạn nhân, hít một hơi bình thường rồi áp miệng bạn vào miệng nạn nhân và thổi vào trong khoảng 1 giây, quan sát lồng ngực phồng lên.

• Thực hiện 2 lần thổi ngạt cứu ban đầu.

Ép tim ngoài lồng ngực:

• Quỳ bên cạnh nạn nhân, đặt gót một bàn tay lên giữa ngực (nửa dưới xương ức), đặt bàn tay còn lại lên trên và đan các ngón tay vào nhau.
• Giữ thẳng cánh tay, dùng sức nặng của cơ thể ép thẳng xuống ngực nạn nhân sâu khoảng 5-6 cm (với người lớn) và khoảng 1/3 độ sâu lồng ngực (với trẻ em).
• Tốc độ ép tim: 100 – 120 lần/phút.
• Thực hiện chu kỳ 30 lần ép tim và 2 lần thổi ngạt.
• Tiếp tục thực hiện CPR liên tục cho đến khi nhân viên y tế đến, nạn nhân bắt đầu tự thở được hoặc bạn đã kiệt sức.

Bước 5: Giữ ấm cho nạn nhân. Sau khi đưa nạn nhân lên bờ và trong quá trình chờ cấp cứu, hãy cởi bỏ quần áo ướt và dùng khăn hoặc áo khô để lau và giữ ấm cho cơ thể nạn nhân, tránh hạ thân nhiệt.

Phòng ngừa hơn chữa trị: An toàn là trên hết

Tại SSVN, chúng tôi luôn nhấn mạnh rằng biện pháp tốt nhất chính là phòng ngừa.

• Luôn giám sát trẻ em: Không bao giờ rời mắt khỏi trẻ khi các em đang ở gần khu vực có nước, dù là hồ bơi, bồn tắm, ao, hồ hay sông suối. Chỉ một phút lơ là cũng có thể dẫn đến thảm kịch.
• Trang bị áo phao: Đảm bảo trẻ mặc áo phao vừa vặn và đạt chuẩn chất lượng khi tham gia các hoạt động dưới nước.
• Học bơi và kỹ năng an toàn dưới nước: Cả người lớn và trẻ em đều nên tham gia các lớp học bơi và trang bị kiến thức về an toàn dưới nước.

Sự việc đau lòng vừa qua một lần nữa cho thấy tầm quan trọng của việc trang bị kiến thức sơ cứu đúng cách. Một khóa học sơ cấp cứu không tốn nhiều thời gian nhưng có thể cứu sống một mạng người. Đừng chờ đến khi thảm kịch xảy ra. Hãy chủ động tìm đến các trung tâm đào tạo uy tín như Survival Skills Vietnam (SSVN) để tham gia các khóa học về Sơ cấp cứu và Hồi sức tim phổi (CPR).