Trong đám cháy, các vật liệu đa dạng sẽ tạo ra rất nhiều khí độc nhưng theo mình nguy hiểm nhất là khí CO (không phải CO2), vì sao?
Cô Phan Ngọc Bích, giáo viên môn Hóa học trường THPT Nguyễn Huệ, TP. Vũng Tàu phân tích khi có đám cháy thì sẽ sinh ra nhiều chất độc khi hít phải trong vòng vài phút có thể gây tử vong một người.
Những thông tin về đau lòng về đám cháy diễn ra ở Sài Gòn hôm qua khiến mình trăn trở và thức dậy để viết những điều này. Là 1 giáo viên môn Hóa học đồng thời là thành viên hỗ trợ dự án Kỹ năng sinh tồn Việt nam ( Survival Skills Vietnam-SSVN) mình đã được tiếp cận 1 số kỹ năng về sơ cứu và thoát hiểm thông qua sách vở, báo chí, cảnh sát phòng cháy chữa cháy đặc biệt là từ chuyên gia sơ cứu Paramedic Tony Coffey. Sau đây mình xin tổng hợp lại 1 số nội dung cơ bản về thoát hiểm và sơ cứu trong đám cháy như sau( mọi người có bổ sung gì xin cứ comment nhé) :

1. Đặc điểm của đám cháy:
– Trong vòng thời gian 1 đến vài phút, khói sẽ bao phủ khắp nơi.
– Đa số thiệt hại về người là do khói, không phải do nóng.
– Khí nóng thường bốc lên trên, nên không khí sạch có thể thở được thường tập trung phía dưới sàn nhà.
2. Đặc biệt lưu ý về khí độc Cacbon monoxit (CO)
Trong đám cháy, các vật liệu đa dạng sẽ tạo ra rất nhiều khí độc nhưng theo mình nguy hiểm nhất là khí CO (không phải CO2), vì sao?
– Quá trình đốt cháy các vật liệu chứa C bình thường sẽ tạo ra CO2 nhưng trong các đám cháy thì thường oxi không đủ, do đó sẽ tạo ra khí CO.
– CO nhẹ hơn không khí + sức nóng => di chuyển nhanh.
– CO ngăn máu không vận chuyển oxi được => có thể gây tử vong trong vòng vài phút.
– Điều cực kì nguy hiểm là CO không màu, không mùi, không vị => con người không nhận biết được sự hiện diện của CO trong không khí => đã có rất nhiều vụ tử vong trong lúc ngủ do hít phải khí CO từ quá trình đốt than trong nhà.
3. Làm gì? (người đang trong cơn hỏa hoạn)
– Bình tĩnh.
– Sử dụng mặt nạ phòng độc, nếu không có hãy dùng khăn, áo, chăn ướt để lọc bớt phần nào khí độc.
– Nếu thấy an toàn, tắt nguồn cấp khí gas hoặc dập tắt đám lửa.
– Tìm cách nhanh nhất thoát khỏi nhà/tòa nhà. Không sử dụng thang máy.
– Cần bò thấp nếu thấy khó thở hoặc mùi khói vì phía dưới thấp sẽ có nhiều oxi để thở hơn.
– Trước khi mở cửa nào đó luôn dùng mu bàn tay kiểm tra sức nóng của cửa . Nếu nhiệt độ quá cao thì tuyệt đối không được mở mà hãy tìm lối khác, mặt khác có thể dùng chăn ướt chắn các khe cửa để ngăn khí độc và hơi nóng tràn vào, nếu bắt buộc phải thoát ra thì hãy trùm chăn ướt để để phòng bị bỏng, ngạt. Nếu quần áo bị bắt lửa, cách đơn giản và nhanh chóng là nằm xuống lăn qua lăn lại để dập tắt rồi nhanh chóng bò ra ngoài
– Nếu có cửa sổ hướng không có khí độc hãy mở cửa sổ để cân bằng áp suất và có thêm khí oxi.
– Dùng vật sáng màu, đèn pin, đèn điện thoại ra hiệu cho đội cứu hỏa.
– Gọi điện cho 114.
4. Làm gì? (Với tất cả mọi người)
– Trang bị những dụng cụ chữa cháy cơ bản trong gia đình (bình cứu hỏa …) và cách sử dụng.
– Trang bị những kiến thức sơ cứu cơ bản cho bản thân và gia đình: cách mở đường thở, cách hồi sinh tim phổi CPR, hà hơi thổi ngạt… => Dứt khoát phải dành thời gian tham dự khóa học về sơ cứu, về thoát hiểm để được hướng dẫn và tập thực hành đúng. Cái này các bạn có thể theo học các chương trình ở SSVN
– Tải phần mềm hướng dẫn sơ cứu (miễn phí), lâu lâu xem lại cho nhớ, hoặc khi cần thì sử dụng. Phần mềm này hướng dẫn chi tiết (có hình ảnh minh họa) các bước sơ cứu khi gặp sự cố phổ biến như bất tỉnh, bỏng, chảy máu, đột quỵ , hóc, đuối nước, điện giật….
– Thống nhất với gia đình 1 vị trí, địa điểm tập kết sau khi thoát nạn nếu có chuyện ra.